تَنزِیلُ الْکِتَابِ مِنَ اللَّـهِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ

تَنزِیلُ الْکِتَابِ مِنَ اللَّـهِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ

دانلود تلاوت های مجلسی قرآن ؛ ترتیل ؛ تواشیح ؛ ابتهال ؛ زندگینامه قاریان ؛ نکات آموزشی و ....
تَنزِیلُ الْکِتَابِ مِنَ اللَّـهِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ

تَنزِیلُ الْکِتَابِ مِنَ اللَّـهِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ

دانلود تلاوت های مجلسی قرآن ؛ ترتیل ؛ تواشیح ؛ ابتهال ؛ زندگینامه قاریان ؛ نکات آموزشی و ....

آموزش تجـوید سطح 4 ؛ درس ششم، تعریف حروف شمسی و قمری

درس ششم، تعریف حروف شمسی و قمری و طریق خواندن الف و لام آنها


نیمی از حروف 28 گانه عربی که همان حروف تهجّی است را شمسی و نصف دیگر را قمری گویند که تمام حروف قمری در این جمله جمع شده است: (حقّا که غمِ خوف عجیبِ) و بقیه آن، حروف شمسی است که عبارتنداز: تـاء وثـاء و دال و ذال و راء و زاء سین وشین وصاد وضاد وطاء وظاء
دگر لام و نون حـرف شمسی بـدان چـو همـراه اَلْ شـد مـشـدّد بـخـوان
هرگاه الف ولام "اَلْ" یعنی"آن" که یکی از علامت‌های اسم است بر سر یکی از حروف شمسی در آید لام آن خوانده نمی‌شود و بجای آن حرف بعدش مشدّد می‌شود یعنی با تشدید خوانده می‌شود، مثل "شَمْسْ" یعنی «خورشید» که چون الف و لام (ال) بر سر آن درآورند می‌شود "اَلشَّمْسْ" و مانند اَلسَّماءُ- اَلصّالِحُ- اَلطَّیْرُ و هر گاه بخواهیم با جمله قبلی آن را بخوانیم الفِ آن هم خوانده نمی‌شود مانند (اِذَا الشَّمْسُ – وَ اِذَا النُّجُومُ - مِنَ الصّالِحینَ). 
و اما اگر "الف و لام" برسر یکی از حروف قمری درآید "الف و لام" هر دو خوانده می‌شود مانند اَلْقَمَرْ – اَلْبَحْرْ – اَلْعَلِیُّ – اَلْحَسَنْ – اَلْمَهْدِیُّ و هرگاه آن را با جمله قبل بخوانیم فقط الف آن ساقط می‌شود (یعنی خوانده نمی‌شود) مانند "یَوْمَ الْقِیامَةِ – هُمُ الْمُفْلِحُونَ – مِنَ العالَمینَ" که در این کلمـات فقط "الفِ" آن والـی است و خوانده نمی‌شود.
لازم به تذکر اسـت کـه هرگـاه یکـی از حروف شمسی بعد از الف و لام "اَلْ" قرارگیرد "لام" آن در حرف مزبور به سبب نزدیکی مخرج، ادغام می‌گردد و آن را "ادغام شمسیّه" نامند مانند اَلتَّوْبةَ – اَلذّارِیـاتْ – اَلـسَّجـْدَة – اَلـضَّوْءُ – اَللّاهُونَ – اَلصّابِرُ – اَلثّاقِبُ – اَلدَّهْرُ و همچنین هرگاه یکی از حروف قمری بعد از الف و لام «اَلْ» قرارگیرد حرف لام به سبب دوری مخرج، اظهار می‌شود مانند: اَلْهالِکینَ – اَلْوِرْدُ – اَلْاَمْرُ – اَلْباسِطُ – اَلْحامِدُ – اَلْقَدْرُ. پس حروف شمسی همیشه مشدّد بوده و بالعکس حروف قمری هیچگاه تشدید نمی‌پذیرد (البته بعد از اینکه اَلْ بر سر آنها درآید.)
  ادامه مطلب ...

آموزش تجـوید سطح 4 ؛ درس پنجم، احکام تنوین

درس پنجم، احکام تنوین


تــنوین یعنی صدا و حرکتی که از آن صدای نون ساکن شنیده می‌شود که همان "دو زِبَر" ، "دو زیر" و "دو پیش" است، مانند: مَثَلاً – غُلامٍ – سَلامٌ که باید اینطور بخوانیم:
مَثَلَنْ – غُلامِنْ – سَلامُنْ.
تنوین یکی از علائم اسم است که یا مفتوحه است مانند "عَزیزاً" و یا مکسوره است مانند "رَیْبٍ" و یا مضمومه است مانند "عَلِیٌّ" و هیچگاه با حرف "اَلْ" در یک کلمه جمع نمی‌شود، مثلاً صحیح نیست گفته شود "اَلْقَمَرٌ" و نیز باید دانست هرگاه کلمه‌ای به تنوین مفتوحه ختم شود در پایان آن کلمه، الف اضافه آورده و تنوین را بر روی آن الف می‌گذارند که همیشه تنوین متعلق به حرف ماقبل بوده و الف هیچ گونه نقشی ندارد، بلکه کتابتاً به کار رفته است مانند: غَفُوراً – حَلیماً– رِکْزاً که اول غَفُورْ- حَلیمْ - رِکْزْ بوده‌اند و فقط در هنگام قرائت قرآن هرگاه بخواهیم بر روی چنین کلماتی وقف نماییم باید با صدای الفی آنها را بخوانیم، یعنی بگوییم غَفورا – حَلیما– رِکْزا.
لازم به تذکر است که در سه مورد تنوین مفتوحه بدون الف اضـافی در پایان نوشته می‌شود که عبارتند از:
1- هرگاه تنوین مفتوحه روی تاء گِرد ( ةً ) قرار گیرد بدون الف اضافی نوشته می‌شود و در حال وقف یعنی هرگاه بخواهیم آن را ساکن کنیم به "هاء گِرد ساکن" (هْ ) تبدیل مــی‌گردد، مانـند "صَـلوةً" کـه می‌شود "صَلوهْ" و "زَکوةً" که می‌شود "زَکوهْ" و "کَلِمَةً" و "طَیّبَةً" که می‌شود "کَلِمَهْ و طَیِّبَهْ"
2- و نیز هرگاه تنوین مفتوحه روی همزه قرار گیرد بدون الف اضافی نوشته می‌شود، مانند سُوءً ، جَزاءً ، ظَمَأ ولی آن را هم در حال وقف با صدای الفی می‌خوانیم مانند سُوءا – جَزءا – ظَمَـا
3- هرگاه تنوین مفتوحه بر روی "ی" قرار گیرد مانند هُدیً – طُویً – ضُحیً – سُویً باز در حالت وقف به صدای الفی خوانده می‌شود مانند هُدی– طُوی– ضُحی– سُوی. لازم به ذکر است در این موارد تنوین مفتوحه متعلق به حرف قبل بوده و در حالت وقف، آن حرف به صدای الفی خوانده می‌شود که طبیعتاً "ی" والی می‌باشد مگر آنکه تنوین متعلق به خود حرف "یاء" باشد مانند هَدْیاً که در وقف هَدْیا می‌شود.

ادامه مطلب ...

آموزش تجـوید سطح 4 ؛ درس چهارم، تشدید و شرایط آن

درس چهارم، تشدید و شرایط آن


تشدید یعنی سخت و شدید نمودن چیزی یا حرفی و در اصطلاح، تکرار حرف را گویند و در فارسی و عربی قاعده این است که هرگاه دو حرف مثل هم مانند ( د– د، ل – ل) که پهلوی هم باشند و میان آن دو هیچ حرفی فاصله نشده باشد و حرف اولی ساکن و دومی متحرک باشد، اولی را برمی‌دارند و بجای آن روی دومی تشدید می‌گذارند، مانند ( اَرِّه) که اول (اَرْرِه) بوده است و مانند: "ضَلَّ" که در آغاز (ضَلْلَ) بوده است و این عمل را ادغام هم می‌گویند و حرفی که روی آن تشدید باشد آن را مشدّد می‌نامند. لازم به تذکر است که گاهی حرکت کسره را در حرف مشدّد بر روی حرف و در زیر علامت تشدید می‌گذارند مانند اَوِّبی و یا غَمٍّ که این کتابت صحیح نمی‌باشد.


تمرین درس چهارم

1- برای هریک از حروف 28 گانه تهجّی که در قرآن با تشدید به کار رفته است مثالی بزنید (به استثنای همزه)


منبع :www.almiqat.com

آموزش تجـوید سطح 4 ؛ درس سوم، الف مقصوره و حروف والی

درس سوم، الف مقصوره و حروف والی
الف مقصوره:
الف مقصوره یعنی الف کوتاهی که آن را گاهی روی «و» می‌گذارند مانند ( زَکوة - صَلوة - حَیوة- غَدوة) که بدان "الف خنجری" هم می‌گویند و گاهی روی «ی» می‌گذارند مانند (کُبْری- صُغْری- اَلْقی- مُوسی) و در بعضی مـوارد روی حرف دیگر نیز قرار می‌گیرد ماننـد (هـذا و اُولـئِکَ)، همـچنین در زیر حروف نیز قرار می‌گیرد مانند (فی و سَمیعٌ)، که هرگاه روی حرف قرار گیرد تلفظ آن همان "صدای الفی" خواهد بود و اگر زیر حروف قرار گیرد تلفظ آن همان "صدای یائی" خواهد بود.
باید دانست گاهی دیده شده است که الف مقصوره روی حرفی قرار گرفته، در صورتی که مربوط به آن حرف نبوده بلکه ارتباط با حرف قبلی داشته است لذا باید دانست حرف مذکور خوانده نمی‌شود ولی کتابت به همین صورت می‌باشد مانند صَلوةً که در اینجا الف مقصوره روی حرف (واو) قرار گرفته در صورتی که مربوط به لام می‌باشد و (واو) در اینجا والی است.


حروف والی:

در تمام قرآن کریم حروف ( و– ا – ل – ی ) که روی هم "والی" گفته می‌شود هرگاه بدون حرکت دیده شوند خوانده نمی‌شوند، مانند "واو" در اُولئِکَ و "الف" در امَنُوا و "الف" و "لام" در وَالشَّمْس و "یاء" در مُوسـی و اَلْقی و هنگامی که گفته می‌شود حروف والی فقط 4 عدد هستند بدین معنا است که فقط همین چهار حرف می‌باشند که می‌توانند در قرآن کریم بدون حرکت دیده شوند و طبعاً غیر از این چهار حرف اگر حرفی در قرآن مجید بدون حرکت دیده شود قطعاً یک نوع اشتباه چاپی خواهد بود، یعنی حتماً باید متحرک باشد.

  ادامه مطلب ...

آموزش تجـوید سطح 4 ؛ درس دوم، شناسایی حرکات و علائم دوازده گانه

درس دوم، شناسایی حرکات و علائم دوازده گانه

حروف هجاء و تهجّی که همان الفبای عربی است با دوازده حرکت و علامت خوانده می‌شوند و قرآن مجید هم با همین حرکات و علامات خوانده می‌شود.
سه حرکت اوّل (حرکات کوتاه):
- صدای بالا یا زبر یا فتحه (-َ) مانند: کَتَبَ، خَلَقَ، فَعَلَ
- صدای زیر یا کسره ( -ِ) مانند: لِمَنْ، اِنْ، لِلّهِ
- صدای پیش یا ضمه (-ُ ) مانند: کُتِبَ، یَخْرُجُ، اُکُلُ
سه حرکت دوم (حرکات کشیده):
- "صدای الفی" با علامت ( ا) یا "الف مقصوره" یعنی الف کوتاه ( ' ) مانند اَلنّاس، ذلِکَ، اَلرَّحْمن
- "صدای یایی" (ای) با علامت (ی) مانند: فیه، اَلَّذین، عَلیم
- "صدای واوی" (اُو) با علامت ( ُو) مانند اَلْمُفْلِحُون، بِنُورِهِمْ
سه حرکت سوم (تنوین‌ها):
- دو زبر، یا تنوین مفتوحه، یا نصب ( -ً ) با صدای "اَنْ" مانند کِتاباً، غَفوراً که خوانده می‌شوند کِتابَنْ، غَفُورَنْ.
- دو زیر، یا تنوین مکسوره، یا جرّ (-ٍ) با صدای "اِنْ" مانند لِقَوْمٍ، مُبینٍ که خوانده می‌شوند لِقَوْمِنْ، مُبینِنْ.
- دو پیش، یا تنوین مضمومه، یا رفع (-ٌ) با صدای "اُنْ" مانند شَکُورٌ، باردٌ که خوانده می‌شوند شَکُورُنْ، بارِدُنْ.
و سه علامت دیگرآن عبارتند از:
- جزم یا سکون با علامت ( ْ یا )
- مدّ یا کشش با علامت (~)
- تشدید با علامت ( ّ)

که جزم برای ساکن کردن و مدّ برای کشیدن و تشدید برای تکرار حرف است.


ادامه مطلب ...

آموزش تجـوید سطح 4 ؛ درس اول، الفبای عربی و فارسی

درس اول، الفبای عربی و فارسی

تعریف حروف هجاء :
هجاء در لغت به معنای شماردن حروف به اسامی آنها است و در اصطلاح تجوید مجموع حروف را از الف تا یاء، حروف تهجی می نامند که تعداد این حروف درعربی 28 عدد و به عقیده بعضی 29 عدد است (البته با دلایلی که ذکر خواهیم کرد عدد 28 صحیح تر به نظر می‌رسد) و در فارسی نیز 32 عدد است و در واقع الفبای عربی مانند الفبای فارسی می‌باشد و فقط چهار حرف کمتر دارد که عبارتند از ( چ – پ – گ – ژ ) ( چپ گژ). پس الفبای عربی که آن را حروف هجاء و حروف تهجّی هم می‌گویند 28 حرف می‌باشد که شکل هندسی و اسامیشان به قرار ذیل است:
اسامی حروف تهجی:
الف- باء - تاء- ثاء- جیم- حاء- خاء- دال- ذال- راء- زاء- سین- شین- صاد- ضاد- طاء- ظاء- عَین- غَین- فاء- قاف- کاف- لام- میم – نون- واو – هاء– یاء.

شکل هندسی حروف هجاء:
ا- ب- ت- ث- ج- ح- خ- د- ذ- ر- ز- س- ش- ص- ض- ط- ظ- ع- غ- ف- ق- ک- ل- م – ن – و - ﻫ - ی.
توجه مهم: هر حرفی را که در فارسی با صدای زیر می خوانیم در عربی آنرا با صدای الفی میخوانیم مثل ( بِ – تِ ) که میخوانیم ( باء – تاء ).

تعریف همزه و تفاوت آن با الف:
باید دانست "الف" در عربی همیشه ساکن است و هرگاه متحرک شود آن را همزه می‌گویند و به صورت شش هندسی قدری کوچکتر (ء) بالای دندانه (ئ‍ ) و یا روی ( أ – ؤ - ئ) سوار می‌شود مثل: اُولئِکَ – اِنْ یَشَأ – لُؤْ لُؤْ – شَیْئ و گاهی هم به طورتنها نوشته می‌شود مانند ءَاَنْذَرْتَهُمْ.
لازم به ذکر است که بعضی از علمای تجوید معتقدند که چون الف از فضای دهان خارج می‌شود و تکیه گاهی هم ندارد یعنی مجرد صوت و قائم به غیر است و نیز همیشه ساکن می‌باشد لذا هیچگاه به تنهایی ادا نمی‌شود و از حروف شمسی و قمری هم نمی‌باشد و به همین منظور آن را در اعداد حروف به شمار نیاورده‌اند، لکن بعضی دیگر قائل به این قول نبوده و همین گونه ادا شدن را هم نوعی مخرج دانسته‌اند.
 
ادامه مطلب ...

آموزش نغمات : دستگاه سه گاه در قرائت قرآن + صوت

*معنای لغوی : ریشه‌ی این کلمه فارسی بوده و نام لحنی از الحان موسیقی ایرانی و نام‌نوایی از موسیقی است.

*گستردگی و پیشینه : عده‌ای بهترین جایگاه این مقام را در آذربایجان، و اهل آن را بهترین اجراءکنندگان این مقام می‌دانند و معتقدند که به مرور زمان این مقام در همه‌ی سرزمین‌ها به خصوص در میان عرب‌زبانان جایگاه و موقعیتی خاص برای خود کسب نموده است تا آن جایی که امروزه یکی از مقامات اصلی در میان الحان قرآن کریم است.

*کیفیت آهنگ : سه‌گاه تنها مقامی است که نسبت به سایر مقام‌ها حالت تهییج و تطریب دارد در این مقام نوعی شور و هیجان و جهش وجود دارد که درصورت تطابق صحیح و به جا با مفهوم و معنای آیات زیبایی دوچندان دارد این مقام دوست داشتنی بوده و برای انسان هیجان ایجاد می‌کند. برخی گوشه‌های آن حالت امید و رجاء معنوی دارد و برخی دیگر حزنی معنوی در نفس به وجود می‌آورد.

*موضوع آیات : غالباً این مقام در آیات «رحمت، شادی، فرح، بشارت، امید، رجاء، مفاهیم عشق، وعده‌های الهی، مغفرت، صفات مومنان، پیروزی، اجابت دعا و اصحاب یمین»‌ آورده شده است.

* تاثیرات : الحان مقام سه‌گاه آرامش‌بخش و باعث لذت روح و جان است و غم‌ها را می‌زداید و ریتم آن به گونه‌ای است که حالت استهزاء، عتاب، خطاب، تمسخر و سرزنش را در ذهن شنونده تراوش و منقوش می‌کند. همچنین حلاوت و شیرینی آن برانگیزنده‌ی حس محبت، عشق و سوزدل است.

*جایگاه اجرا : این مقام غالباً قبل و بعد از چهارگاه و حجاز و بعد از رست قابل اجرا می‌باشد و همچنین پس از عجم و نهاوند نیز خوانده شده است.

*گوشه‌ها و نغمه‌های فرعی :این مقام یکی از دستگاه‌های اصلی موسیقی در ایران بوده و گوشه‌های «مویه، زابل، مخالف و مطلوب» در آن استفاده می‌شود. همچنین گوشه‌ی «رمل» نیز در آن استفاده می‌گردد و باز هم از نغمات فرعی آن می‌توان به «شوق‌افزا وشوق‌آور» اشاره نمود.از دیدگاه اساتید لحن گوشه‌های دیگری از جمله دستگاه «هزام» که استاد مصطفی اسماعیل در تلاوت سوره‌های لقمان، نازعات و علق خوانده است را می‌توان نام برد.

ادامه مطلب ...

آموزش نغمات : دستگاه نهاوند در قرائت قرآن + صوت

*معنای لغوی : در لغت، نهاوند نام یکی از شهرهای ایران و همچنین نام شعبه یا نام پرده‌ای از موسیقی آورده شده است.
*گستردگی و پیشینه : نهاوند به عنوان یکی از قدیمی‌ترین و زیبا و دل‌انگیزترین سبک‌های موسیقی سنتی ایران است. این مقام همنام یکی از شهرهای ایران می‌باشد. در الجزایر به عنوان «دهاوی» و در ترکیه به اسم «بوسلیک یا فرح‌افزا» شناخته شده است. البته درمورد خواستگاه این مقام دو نظریه وجود دارد. عده‌ای آن را از کشور ایران، و عده‌ای دیگر خاستگاه آن را کشور هند می‌دانند این مقام به «نهوند» نیز مشهور است.

*کیفیت آهنگ : نهاوند یکی از مقام‌های متعادل و قابل مانور، دارای ماهیتی لطیف و منعطف از نظر لحنی بوده، و ظرافت و لطافت ویژه‌ای را طلب می‌کند. به طوری که نه لحن خیلی خفیف از آن استنباط می‌گردد. بلکه ترکیبی از آن‌هاست. نهاوند نه مانند صبا و حجاز و رست دارای ریتم، لحن سنگین، بلند، موکد و گرم است و نه مانند سه‌گاه مهیج و محرک، بلکه میانه‌ای از این مقامات می‌باشد و همچون دانه‌ی مروارید در مقامات دیگر خودنمایی می‌کند.

*موضوع آیات : بهترین محل تلاوت آیات با این مقام داستان‌های قرآن است. همچنین آیات توحید صفات الهی، نبوت خاصه، احکام و عبادات، اصحاب یمین و مومنین، اخلاق، پند، اندرز، حمد و ثنا، نقل اخبار، تحسین و تانی و صبر را نیز می‌توان با آن تلاوت نمود.
* تاثیرات : مقام نهاوند مقامی بسیار لطیف و مانند نسیم سحرگاهان صورت شب‌زنده‌داران را نوازش می‌کند. برخی گوشه‌های آن حالت محبت و سرور و بهجت در نفس ایجاد می‌کند.
*جایگاه اجرا : این مقام با نغمی‌ی رست و چهارگاه تجانس داشته و معمولاً پس از حجاز و سه‌گاه و صبا به این مقام منتقل می‌شوند.

 

ادامه مطلب ...