استاد محمد صدیق منشاوی در سال 1299ه.ش. یعنی حدود 73 سال پیش ، در شهر منشاه مصر در خانواده ای بسیار مذهبی پا به عرصه ی وجود گذارد .
« پدرش شیخ صدیق منشاوی یکی از قاریان صوفی منش بود که هرگز در مسیر تلاوتش اجر و پاداشی طلب نکرد . از این رو فرزندش محمد را نیز با چنین علایقی پرورش داد تا جایی که تلاوت را تنها به جهت آنکه متعلق به این کتاب مقدس است برگزید . شیخ صدیق منشاوی را فردی در کمال خشوع و خضوع می خوانند گویند او چنان تقوی پیشه بود که هرگز در هیچ تلاوتی بر اجر و پاداش آن سخنی نگفت . تنها در محل حاضر می شد ، آنگاه با وقاری سرشار از خشیت الهی باز می گشت و این شیوه ای بود که در میان فرزندانش نیز نیک مشهود است ».
محمد صدیق از آنجا که در شهر منشاه تولد یافت چون پدرش به منشاوی ملقب گردید . با تشویق و تعلیم پدر به آموزش معارف قرآنی و تعلیم قرائت های مختلف پرداخت ، چرا که پدرش نیز از قاریان مشهور عصر خود به شمار می آمد . مرحوم استاد منشاوی از همان ابتدا به حفظ کامل قرآن پرداخته و از 9 سالگی به بعد در ماه مبارک رمضان شبهای قرائت قرآن برگزار می نمود . این امر تا سنین جوانی استاد ادامه داشت . این در حالی بود که پس از چندی با ورودش به رادیوی عربی مصر و پخش تلاوتهایش ، به شهرت او افزوده شد تا آنکه به عنوان یکی از اساتید و قاریان مشهور مصر معرفی شد .
او قاری بزرگی است که در میان متأخران بی نظیر و در میان متقدّمین کم نظیر بوده است . او از مفاخر بزرگ جهان اسلام و مبتکر الحان گوناگون قرآنی به شمار می آید . سبک تلاوت ، صوت زیبا ، لحن گرم و حزین ، تلفظ صحیح و بیان قوی کلمات از مختصّات قرائت مرحوم منشاوی به شمار می آید که با چیرگی و مهارت کامل و تسلّطی فوق العاده شنونده را به آیات الهی متوجه می سازد . او چنان تسلّطی به قرائات سبعه و عشره و راویان قاری دارد که وی را به عنوان یکی از بهترین اساتید این فن در جهان اسلام مطرح نموده است ، تا آنجا که شهرتش را در جای جای جهان اسلام اذعان می دارند .
مرحوم محمد صدیق منشاوی با تسلّطی کامل و سبکی خاص تمامی قرآن مجید را با قرائت ترتیل تلاوت کرده است و اکنون گنجینه ای از نوارهای تحقیق و ترتیل این استاد در آرشیو رادیو قرآن موجود می باشد . تلاوت های این استاد همه هفته از رادیو قرآن جمهوری اسلامی ایران پخش می گردد .
استاد به واسطه زندگی کوتاهش به کشورهای محدودی مسافرت کرده است . از آن جمله به سوریه ، کویت و برخی از کشورهای شیخ نشین حاشیه خلیج فارس می توان اشاره کرد که در مساجد مختلف این کشورها به تلاوت قرآن کریم پرداخته است .سرانجام دست اجل از آستین تقدیر برون آمده ، این بار نیز گلی از بوستان معطر قرآن را گلچین نمود و استاد منشاوی در سن 49 سالگی در سال 1348 ه.ش. به خاطر بیمارى حنجره در شهر قاهره جان به جان آفرین تسلیم کرد و بدین طریق گرد غم و اندوه را در بر جبین عاشقان کلام دوست نشانید ، هرچند که امروز پس از گذشت سال ها آوای ملکوتی او زینت بخش محافل و مجالس قرآنی و پرورش دهنده استعدادهای نهفته در این مسیر است .
تحلیل تلاوت
با اینکه شیوه تلاوت استاد محمد صدیق منشاوی منحصر به وی نبوده و به طور موروثی در خانواده قاریپرور آنان مورد استفاده قرار گرفته است، اما به سبب آنکه این شیوه توسط وی به اوج شکوفایی و بلوغ لحنی رسیده و به جهانیان معرفی شده است او را نماینده این سبک به حساب میآوریم، هرچند پیش از او مرحوم پدرش و همزمان با وی برادر کوچکتر و برخی دیگر از اعضای خانواده این استاد از چنین سبکی برخوردار بردهاند، اما بیتردید این قاری برجسته، هنر و ذوق افزونتری دربازپروری و رشد این سبک از خود بروز داده و این شیوه را در طول زندگی قرآنی خود به نقطه کمال رسانیده است.
شاخصههای صوتی تلاوت استاد منشاوی
1. زیبایی و گیرایی طنین صدای این استاد را میتوان مهمترین عنصر صوت وی دانست که توانسته است طرفداران فراوانی را به خود جذب کند، این استاد از صدایی شفاف، حزنآور، دارای بم و زیر مناسب، تحریرپذیر و بسیار منعطف برخوردار است که دارای ارتفاعی در حدود 14 درجه صوتی است.
2. به طور کلی طنین صدا و شیوه به کارگیری لحنها و نغمات توسط این استاد به گونهای است که همان حدیث مشهور «فاقرءوه بالحزن» را در یاد انسان تداعی میکند و این حزن ذاتی موجود در تلاوت وی را شاید در هیچ تلاوت دیگری تا این حد نتوان یافت.
شاخصههای لحنی تلاوت استاد منشاوی
1. پیروی از خط سیر لحنی مشخص و کمنوسان در طول تلاوت و استفاده از تمامی مقامهای اصلی عربی و نیز برخی مقامهای فرعی نظیر «حجاز کار» و «عراق» در تلاوت شیوه بارز تلاوت اوست.
2. این استاد فرزانه از پردههای اوج یا جواب (جواب جواب اصطلاحی) در اجرای مقامهای مختلف کمتر بهره می گیرد.
3. استفاده نادر از شیوه ترکیب مقامها در تلاوت که از جمله آن میتوان به ترکیب رست و سیکا اشاره کرد، همچنین صعودها و نزولها به طور معمول در ردیفهای لحنی مجزا ــ مانند شیوه استاد «عبدالباسط محمد عبدالصمد» ــ انجام میشود اما در پارهای موارد از این امر عدول کرده است.
4. به طور معمول قفلات تلاوت استاد (تحریرها و ضربآهنگهای تلاوت در پایان هر آیه) در ردیفهایی که پس از مقدمه تلاوت مورد استفاده قرار میگیرد همراه با تحریر و در همان پرده توسط یا اوج و بدون بازگشت به درجه اصلی (استقرار) صوت می باشد.