همه «ربّنا»های قرآن کریم

خداوند متعال در آیات بسیاری نیز به اهمیت مناجات و توسل به معبود اشاره دارد به طوری که در آیه 77 سوره مبارکه «فرقان» آورده است: «قُل ما یعبا بِکُم ربّی لولا دُعاؤُکم؛ بگو به شما توجهی نداشت اگر دعاها و ناله‌های شما نبود»، از این آیه می‌توان استنباط کرد که دعا روح عبادت است که باید مورد توجه قرار گیرد.

در روایات و احادیث بسیاری نیز دعا خواندن تأکید شده است، به صورتی که در وسائل‌الشیعه در روایتی از رسول اکرم(ص) آمده است: «کسى که به دعا توفیق یابد بدبختى ندارد و وقتى خدا توفیق خود را براى دعا فراهم کرد علامت آن است که درهاى رحمت را بروى او گشوده است».

خداوند متعال نیز در بسیاری از آیات قرآن، انسان را به راز و نیاز با معبود خود فرا می‌خواند و از دعا به عنوان یکی از مهمترین راه‌های رسیدن به سعادت انسان یاد می‌کند، به طوری که در آیات بسیاری همواره انسان به توجه به دعا و راز و نیاز با معبود دعوت کرده است که در زیر به چند نمونه از آن اشاره می‌کنیم:

آیه 201 سوره مبارکه «بقره»: «وَ مِنْهُمْ مَنْ یَقُولُ رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَةً وَ فِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنا عَذابَ النَّارِ؛ بعضی می گویند: پروردگارا! به ما در دنیا (نیکی) عطا کن! و در آخرت نیز (نیکی) مرحمت فرما! و ما را از عذابِ آتش نگاه دار!».

آیه 285 سوره مبارکه «بقره»: «... سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا غُفْرَانَکَ رَبَّنَا وَإِلَیْکَ الْمَصِیرُ؛ شنیدیم و گردن نهادیم‏، پروردگارا، آمرزش تو را (خواستاریم‏) و فرجام به سوى تو است‏».

آیه 286 سوره مبارکه «بقره»: «... رَبَّنَا لاَ تُؤَاخِذْنَا إِن نَّسِینَا أَوْ أَخْطَأْنَا رَبَّنَا وَلاَ تَحْمِلْ عَلَیْنَا إِصْرًا کَمَا حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذِینَ مِن قَبْلِنَا رَبَّنَا وَلاَ تُحَمِّلْنَا مَا لاَ طَاقَةَ لَنَا بِهِ وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَآ أَنتَ مَوْلاَنَا فَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْکَافِرِینَ؛ پروردگارا، اگر فراموش کردیم یا به خطا رفتیم بر ما مگیر، پروردگارا، هیچ بار گرانى بر (دوش‏) ما مگذار؛ همچنانکه بر (دوش‏) کسانى که پیش از ما بودند نهادى‏. پروردگارا، و آنچه تاب آن نداریم بر ما تحمیل مکن‏؛ و از ما درگذر و ما را ببخشاى و بر ما رحمت آور، سرور ما تویى‏، پس ما را بر گروه کافران پیروز کن‏».

آیه 8 سوره مبارکه «آل عمران»: « رَبَّنَا لاَ تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِن لَّدُنکَ رَحْمَةً إِنَّکَ أَنتَ الْوَهَّابُ؛ پروردگارا پس از آنکه ما را هدایت کردى دل‌هایمان را دستخوش انحراف مگردان و از جانب خود رحمتى بر ما ارزانى دار که تو خود بخشایشگرى».

آیه 9 سوره مبارکه «آل عمران»: «رَبَّنَا إِنَّکَ جَامِعُ النَّاسِ لِیَوْمٍ لاَّ رَیْبَ فِیهِ إِنَّ اللّهَ لاَ یُخْلِفُ الْمِیعَادَ؛ پروردگارا، بی‌تردید تو گردآورنده مردمی به روزی که شکی در آن نیست حقّا که خداوند تخلّف وعده نمی‌کند».

آیه 16 سوره «آل عمران»: «... رَبَّنَا إِنَّنَا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ؛ پروردگارا ما ایمان آوردیم پس گناهان ما را بر ما ببخش و ما را از عذاب آتش نگاه دار».  

آیه 38 سوره مبارکه «آل عمران»: « ربّ هبْ لی مِنْ لدُنْکَ ذرّیهً طیّبَهً إنّکَ سمیعُ الدّعاء؛ پروردگارا از جانب خود فرزندى پاک و پسندیده به من عطا کن که تو شنونده دعایى».

آیه 53 سوره مبارکه «آل عمران»: «ربّنا آمنّا بِما أنْزلْتَ واتَّبَعْنا الرّسول فاکْتُبْنا مع الشّاهدین؛ پروردگارا به آنچه نازل کردى گرویدیم و فرستاده[ات] را پیروى کردیم پس ما را در زمره گواهان بنویس».

آیه 147 سوره مبارکه آل عمران»: «... ربّنا اغْفر لنا ذُنوبَنا واسْرافَنا فی أمرِنا وثَبِّت أقّدامَنا وانْصُرنا علی القَوْمِ الکافرین؛ پروردگارا گناهان ما و زیاده‏روى ما در کارمان را بر ما ببخش و گامهاى ما را استوار دار و ما را بر گروه کافران یارى ده».

آیه 192سوره مبارکه « آل عمران»: «رَبَّنَا إِنَّکَ مَن تُدْخِلِ النَّارَ فَقَدْ أَخْزَیْتَهُ وَمَا لِلظَّالِمِینَ مِنْ أَنصَارٍ؛ پروردگارا هر که را تو در آتش درآورى یقینا رسوایش کرده‏اى و براى ستمکاران یاورانى نیست 

  آیه 193 سوره مبارکه «آل عمران»: «رَّبَّنَا إِنَّنَا سَمِعْنَا مُنَادِیًا یُنَادِی لِلإِیمَانِ أَنْ آمِنُواْ بِرَبِّکُمْ فَآمَنَّا رَبَّنَا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَکَفِّرْ عَنَّا سَیِّئَاتِنَا وَتَوَفَّنَا مَعَ الأبْرَارِ؛ پروردگارا ما شنیدیم که دعوتگرى به ایمان فرا مى‏خواند که به پروردگار خود ایمان آورید پس ایمان آوردیم، پروردگارا گناهان ما را بیامرز و بدی‌هاى ما را بزداى و ما را در زمره نیکان بمیران». 

آیه 194 سوره مبارکه «آل عمران»: «رَبَّنَا وَآتِنَا مَا وَعَدتَّنَا عَلَى رُسُلِکَ وَلاَ تُخْزِنَا یَوْمَ الْقِیَامَةِ إِنَّکَ لاَ تُخْلِفُ الْمِیعَادَ؛ پروردگارا و آنچه را که به وسیله فرستادگانت به ما وعده داده‏اى به ما عطا کن و ما را روز رستاخیز رسوا مگردان زیرا تو وعده‏ات را خلاف نمى‏کنى».

آیه 75 سوره مبارکه «نساء»: «... وَاجْعَل لَّنَا مِن لَّدُنکَ وَلِیًّا وَاجْعَل لَّنَا مِن لَّدُنکَ نَصِیرًا؛ (پروردگارا) از جانب خود براى ما سرپرستى قرار ده و از نزد خویش یاورى براى ما تعیین فرما».

آیه 23 سوره مبارکه «أعراف»: «... رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنفُسَنَا وَإِن لَّمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَکُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِینَ؛ ما بر خویشتن ستم کردیم و اگر بر ما نبخشایى و به ما رحم نکنى مسلما از زیانکاران خواهیم بود».

آیه 126 سوره مبارکه «أعراف»: « رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَیْنَا صَبْرًا وَتَوَفَّنَا مُسْلِمِینَ؛ پروردگارا بر ما شکیبایى فرو ریز و ما را مسلمان بمیران».

آیه 151 سوره مبارکه «أعراف»: «رَبِّ اغْفِرْ لِی وَلأَخِی وَأَدْخِلْنَا فِی رَحْمَتِکَ وَأَنتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ؛ پروردگارا! من (موسی) و برادرم را بیامرز و ما را در رحمت خود داخل کن و تو مهربانترین مهربانانی».

آیه 156 سوره مبارکه «أعراف»: «وَاکْتُبْ لَنَا فِی هَذِهِ الدُّنْیَا حَسَنَةً وَفِی الآخِرَةِ إِنَّا هُدْنَا إِلَیْکَ...؛ در این جهان و در آخرت براى ما نیکى بنویس که ما به سوى تو بازگشته‏ایم».

آیه 40 سوره مبارکه «ابراهیم»: «رَبِّ اجْعَلْنِی مُقِیمَ الصَّلاَةِ وَمِن ذُرِّیَّتِی رَبَّنَا وَتَقَبَّلْ دُعَاء؛ پروردگارا مرا برپادارنده نماز قرار ده و از فرزندان من نیز پروردگارا و دعاى مرا بپذیر».

آیه 41 سوره مبارکه «ابراهیم»: «رَبَّنَا اغْفِرْ لِی وَلِوَالِدَیَّ وَلِلْمُؤْمِنِینَ یَوْمَ یَقُومُ الْحِسَابُ؛ پروردگارا روزى که حساب برپا مى‏شود بر من و پدر و مادرم و بر مؤمنان ببخشاى».

* آیه 80 سوره مبارکه «اسراء»: «...رَّبِّ أَدْخِلْنِی مُدْخَلَ صِدْقٍ وَأَخْرِجْنِی مُخْرَجَ صِدْقٍ وَاجْعَل لِّی مِن لَّدُنکَ سُلْطَانًا نَّصِیرًا؛ پروردگارا مرا [در هر کارى] به طرز درست داخل کن و به طرز درست‏خارج ساز و از جانب خود براى من تسلطى یارى‏بخش قرار ده».

آیه 10 سوره مبارکه «کهف»: «رَبَّنَا آتِنَا مِن لَّدُنکَ رَحْمَةً وَهَیِّئْ لَنَا مِنْ أَمْرِنَا رَشَدًا؛ پروردگار ما از جانب خود به ما رحمتى بخش و کار ما را براى ما به سامان رسان».

آیات 25 تا 28 سوره مبارکه «طه»: « قَالَ رَبِّ اشْرَحْ لِی صَدْرِی، وَیَسِّرْ لِی أَمْرِی، وَاحْلُلْ عُقْدَةً مِّن لِّسَانِی، یَفْقَهُوا قَوْلِی؛ گفت پروردگارا سینه‏ام را گشاده گردان،  کارم را براى من آسان ساز، و از زبانم گره بگشاى، [تا] سخنم را بفهمند».

آیه 87 سوره مبارکه «أنبیاء»: «... لَّا إِلَهَ إِلَّا أَنتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنتُ مِنَ الظَّالِمِینَ؛ معبودى جز تو نیست و تو منزهى، همانا من از ستمکاران بودم».

آیه 89 سوره مبارکه «أنبیاء»: «... رَبَّهُ رَبِّ لَا تَذَرْنِی فَرْدًا وَأَنتَ خَیْرُ الْوَارِثِینَ؛ پروردگارا مرا تنها مگذار و تو بهترین ارث برندگانى».

آیه 118 سوره مبارکه «مؤمنون»: «رَّبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَأَنتَ خَیْرُ الرَّاحِمِینَ؛ پروردگارا ببخشاى و رحمت کن [که] تو بهترین بخشایندگانى».

آیه 65 سوره مبارکه «فرقان»:  ربّنا اصرِف عنّا عذابَ جهنّم إنّ عذابها کان غراماً؛ پروردگارا!عذاب جهنم را از ما بازگردان که عذاب آن دامن‌گیر است».

منبع : فارس نیوز