همه «ربّنا»های قرآن کریم

خداوند متعال در آیات بسیاری نیز به اهمیت مناجات و توسل به معبود اشاره دارد به طوری که در آیه 77 سوره مبارکه «فرقان» آورده است: «قُل ما یعبا بِکُم ربّی لولا دُعاؤُکم؛ بگو به شما توجهی نداشت اگر دعاها و ناله‌های شما نبود»، از این آیه می‌توان استنباط کرد که دعا روح عبادت است که باید مورد توجه قرار گیرد.

در روایات و احادیث بسیاری نیز دعا خواندن تأکید شده است، به صورتی که در وسائل‌الشیعه در روایتی از رسول اکرم(ص) آمده است: «کسى که به دعا توفیق یابد بدبختى ندارد و وقتى خدا توفیق خود را براى دعا فراهم کرد علامت آن است که درهاى رحمت را بروى او گشوده است».

خداوند متعال نیز در بسیاری از آیات قرآن، انسان را به راز و نیاز با معبود خود فرا می‌خواند و از دعا به عنوان یکی از مهمترین راه‌های رسیدن به سعادت انسان یاد می‌کند، به طوری که در آیات بسیاری همواره انسان به توجه به دعا و راز و نیاز با معبود دعوت کرده است که در زیر به چند نمونه از آن اشاره می‌کنیم:

آیه 201 سوره مبارکه «بقره»: «وَ مِنْهُمْ مَنْ یَقُولُ رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَةً وَ فِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنا عَذابَ النَّارِ؛ بعضی می گویند: پروردگارا! به ما در دنیا (نیکی) عطا کن! و در آخرت نیز (نیکی) مرحمت فرما! و ما را از عذابِ آتش نگاه دار!».

آیه 285 سوره مبارکه «بقره»: «... سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا غُفْرَانَکَ رَبَّنَا وَإِلَیْکَ الْمَصِیرُ؛ شنیدیم و گردن نهادیم‏، پروردگارا، آمرزش تو را (خواستاریم‏) و فرجام به سوى تو است‏».

آیه 286 سوره مبارکه «بقره»: «... رَبَّنَا لاَ تُؤَاخِذْنَا إِن نَّسِینَا أَوْ أَخْطَأْنَا رَبَّنَا وَلاَ تَحْمِلْ عَلَیْنَا إِصْرًا کَمَا حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذِینَ مِن قَبْلِنَا رَبَّنَا وَلاَ تُحَمِّلْنَا مَا لاَ طَاقَةَ لَنَا بِهِ وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَآ أَنتَ مَوْلاَنَا فَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْکَافِرِینَ؛ پروردگارا، اگر فراموش کردیم یا به خطا رفتیم بر ما مگیر، پروردگارا، هیچ بار گرانى بر (دوش‏) ما مگذار؛ همچنانکه بر (دوش‏) کسانى که پیش از ما بودند نهادى‏. پروردگارا، و آنچه تاب آن نداریم بر ما تحمیل مکن‏؛ و از ما درگذر و ما را ببخشاى و بر ما رحمت آور، سرور ما تویى‏، پس ما را بر گروه کافران پیروز کن‏».

آیه 8 سوره مبارکه «آل عمران»: « رَبَّنَا لاَ تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِن لَّدُنکَ رَحْمَةً إِنَّکَ أَنتَ الْوَهَّابُ؛ پروردگارا پس از آنکه ما را هدایت کردى دل‌هایمان را دستخوش انحراف مگردان و از جانب خود رحمتى بر ما ارزانى دار که تو خود بخشایشگرى».

آیه 9 سوره مبارکه «آل عمران»: «رَبَّنَا إِنَّکَ جَامِعُ النَّاسِ لِیَوْمٍ لاَّ رَیْبَ فِیهِ إِنَّ اللّهَ لاَ یُخْلِفُ الْمِیعَادَ؛ پروردگارا، بی‌تردید تو گردآورنده مردمی به روزی که شکی در آن نیست حقّا که خداوند تخلّف وعده نمی‌کند».

آیه 16 سوره «آل عمران»: «... رَبَّنَا إِنَّنَا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ؛ پروردگارا ما ایمان آوردیم پس گناهان ما را بر ما ببخش و ما را از عذاب آتش نگاه دار».  

آیه 38 سوره مبارکه «آل عمران»: « ربّ هبْ لی مِنْ لدُنْکَ ذرّیهً طیّبَهً إنّکَ سمیعُ الدّعاء؛ پروردگارا از جانب خود فرزندى پاک و پسندیده به من عطا کن که تو شنونده دعایى».